Ernest Hemingway, 1933 yılının yaz aylarında, karısı Pauline ve bir arkadaşıyla birlikte Doğu Afrika’ya bir safari çeşidi düzenler. Kenya ve Tanzanya’daki bu seyahat, Hemingway’e hem bir nefes alma hem de Serengeti düzlüklerinde avlanma imkanı sunar.
Afrika’nın Yeşil Tepeleri ve daha sonra yayımlanan iki hikayesi (Kilimanjaro’nun Karları ile Francis Macomber’in Kısa ve Mutlu Yaşamı) Hemingway’in bu seyahatindeki müşahedelerinin eseridir.
Hemingway’in boğa güreşlerine olan düşkünlüğü ve av tutkusu pek çok okur için rahatsız edici olmakla birlikte aslında Hemingway’in avcılık merakının altında büyük romanlar yazma dürtüsü vardır.
Afrika’nın Yeşil Tepeleri’ndeki şu kısım Hemingway’in yazma serüveni hakkında çok ehemmiyeti bir bilgi sunar bize…
Tolstoy üzere yazmak…
“Tolstoy’un Sivastopol’unu okurken, savaş zamanında bir yazar olmanın nasıl bir üstünlük sağladığını düşündüm. Savaş dünyanın en önemli konularından biriydi. Onu olduğu gibi yazmak da dünyanın en zorlu işlerinden biriydi. Savaşı görmeyen yazarlar, görenleri kıskanarak bunu önemsiz, anormal ya da hastalığa benzer bir konu olarak göstermeye çalışmıştı. Gerçekte ise yaşamadıkları bu olay onlar için büyük kayıptı.”
Tanık olunan anlar
Hemingway, şahit olduğu anları, olduğu üzere aktarmak için, hayatı boyunca savaşların, avların peşinde koşar. Yazılabilecek en büyük gerçeklik budur: Ölmek ve öldürmek.
Hemingway av sahnelerini anlatırken bir fotoğrafçı üzeredir. Benzetmelere, göndermelere, imgelere değil canını kurtarmak için koşan hayvanlarla kendi bağırsaklarını yiyen sırtlanlara yer verir kitaplarında.
Çünkü gerçek budur. Bir avcının içindeki önlenemez öldürme dürtüsü, Afrika’nın Yeşil Tepeleri’nden evvel hiçbir kitapta böylesine açık bir lisanla yazılmamıştır.
Sayfa: 250
Sazlıklara duyulan coşku
“Benim bu sazlıklarda duyduğum coşkuyu, bir uçakta duyamazsınız. Öldürmüş, hem de önemsiz bir yabansığırını öldürmüş olmak, insanın içini azıcık dinginleştirir. Öldürmek başkalarıyla paylaşılan bir duygu değildir.”
Dürüst ve yalın anlatım
Hemingway av sahnelerini anlatırken avcıları pek de kayırmaz. Avcılar iz sürüp nişan alırken bir yandan erkekçe bir iş yapıyor gibilerdir lakin sayfalar ilerledikçe erkek kahramanın gölgesinde kıskanç, saldırgan, aşağılık hissine sahip bir karakter belirir.
Hemingway bu karakteri gizlemez.
Anlatımı dürüst ve yalındır, hayvanları koruyormuş, geyikleri seviyormuş üzere geçersizliklere hiç bulaşmaz. Bir avcının içindeki, nefrete yaklaşan acımasızlığı hiç saklamadan olanca çıplaklığıyla sunar okura.
Bir muharririn avlanma tutkusu
Yazar kitapta avlanma tutkusunu şöyle anlatıyor; “Sımsıcak bir düzlükte sırtlanın uzaktan vuruluşunu görmek, daha da eğlenceliydi. Aksi dönmesini, çılgınca daireler çizmesini, içine tohumlarını salan mevtle yarışırcasına süratli hareketler yapmasını izlemek, çok enteresandı. Fakat M’Cola’nın kahkahalar atmasına neden olan asıl olay oburdu. Klasik bir sırtlanın koşarken uzaktan vurulmuşsa öfkeyle dönerek bağırsaklarını ortaya çıkarana dek kendini parçalaması, sırtlan şakasının doruğuydu. Hayvan, bağırsaklarını çıkardıktan sonra, durup bunları tadına vara vara yerdi.”
Olduğu gibi yazan bir romancı
Yaptıklarını eksiltmeden, masumlaştırmadan, olanca çıplaklığıyla yazar Hemingway. Afrika’nın Yeşil Tepelerinde anlatılan soğukkanlı avcılar bize Nazi dönemi işkencecilerini anımsatır: “Atardamarı kestiğimde sımsıcak kan parmaklarıma sıçradı. Kanama başladıktan sonra, Droopy’ye de gösteriş yapmak için, bıçakla yüreğin etrafını kesmeye başladım. Düzgün bir biçimde, karaciğerle safra kesesini çıkardım. Karaciğeri itinayla çimenlere koyup yanına da böbrekleri yerleştirdim.”
Okur için kolay olmayan kitap
Avcılık nedeniyle artık Afrika’da yok olmaya yüz tutan gergedanların nasıl öldürüldüğünü okumak kuşkusuz bugünün okuru için pek kolay değil. Lakin Hemingway bu noktada da dürüst davranır.
Kitabın son kısmında şöyle müellif:
Doğru kelama ne denir…
Avcılık, doğal hayat, hayvan hakları üzere bahisler üstüne başını yoran herkesin okuması gereken bir kitap Afrika’nın Yeşil Dorukları. Birtakım okurların “Avcılığı yasaklamak için sadece bu kitap bile yeterli.” dediği Afrika’nın Yeşil Tepeleri’ni kesinlikle okumalısınız.
